28.1.16

Hamileyim! Şimdi Nasıl Beslenmeliyim?

Haziran, 2015
Yaz stajımı yaptığım aile sağlığı merkezinde doktorumun odasında oturuyorum.Odaya aniden, beden kütle indeksi sınıflamasında, kilolu üst sınırının sonlarında veya obez alt sınırının başında olduğunu tahmin ettiğim bir kadın panik halde girerek, ''benim adım okundu mu? sıram geçti mi?'' diye soruyor.Ben içimden kadının antropometrik ölçümleri, beslenme alışkanlıkları ile ilgili tahminlerde buluna durayım, doktorum da kadının ismini ve derdini öğrenmeye çalışıyor.Doktorun; sıranız geçmemiş dışarıda bekleyin, demesiyle konuşmalara geri dönüyorum ve kadının acilen gebelik testi yaptırmam gerek dediğini duyuyorum.
Boğaz ağrısı ve ateşi olduğunu ancak gebelik şüphesinin bulunduğunu ve hemen sonuç almak istediğini, eczanedeki testlere güvenmediğini, aynı zamanda kan aldırıp genel tahlil yaptırmak istediğini ve bütün bunların hepsini hemen o anda istediğini, eğer bekleyecekse ne kadar süresi olduğunu o esnada çocuğunu okula bırakıp gelmesi gerektiğini bize anlatması uzunca bir zaman alıyor. En sonunda çocuğunuzu okula bırakın sonra görüşelim konusunda anlaşıyorlar ve gidiyor.
15-20 dakika sonra tekrar geldiğinde aynı konuşmaları yeniden yaşıyoruz ve doktorum, aç geldiniz değil mi, diye soruyor ve duyduğum cevap beni adeta olduğum yerde donduruyor.
Bir şey yemedim ama bir kaç tane sigara içtim.
Hamilelik şüphesi olduğundan dolayı ilaç kullanma konusunda bu kadar hassas olan bir kadının, anne karnındaki bebeklerin, sigaranın rahim üzerindeki olumsuz etkilerinden dolayı yaşayabilecekleri sorunlar üzerine hiç bir fikri olmaması veya bunu umursamaması beni şok ediyor. 
Bu olayda en büyük sorun karnında yeni bir can oluşumu olma ihtimali olan bir kadının sigara içmesi gibi görünse de aslında ona eşdeğer bir sorun daha var. Anne adayının fazla kiloları. Çünkü bu, anne karnında geçireceği süreçte ve doğduktan sonra ilerleyen yaşlarında bebeğin sağlığını doğrudan etkileyen bir durum.

Maternal Obezite (annenin obez olması) nelere yol açabilir?


Yüksek doğum ağırlığı (>4000 gram)
Gestasyonel diyabet
Doğumsal defektler ( down sendromu, nöral tüp defekti, kardiyovasküler sorunlar)
Sezeryanla doğum, zor doğum
Çocukluk çağı obezitesi


Bu yüzden planlı gebeliklerin yapılması oldukça mühim bir konu. Gebeliğe karar verildiği andan itibaren doktor ve diyetisyen kontrolünde eşlere gerekli testlerin yapılması, beslenme alışkanlıklarının değerlendirilerek olumsuz olanların yerine olumlu alışkanlıkların getirilmesi, anne adayının ağırlığının değerlendirilip uygun ağırlıkta değilse uygun ağırlığa getirilmesi, baba adayınında beslenme alışkanlıkları düzenlenerek hem anne adayına destek olunması hemde sağlıklı sperm oluşumuna katkıda bulunulması, anne adayının depolarının yeterli dolulukta olup olmadığının değerlendirilmesi....gibi gibi bir çok nokta karşımıza çıkmalı. 

Dünyaya yeni bir can getirmeye niyetliyseniz bunu en iyi şekilde yapmak adına tüm bu noktaları birleştirerek, hiçbirini atlamadan bir yol çizmelisiniz kendinize.


Şimdi asıl anlatmak istediklerime başlamak istiyorum.

Eczaneden test aldınız çift çizgi çıktı veya kan tahlili yaptırdınız pozitif çıktı veya düşüp bayıldığınız için hastaneye kaldırıldınız ayıldığınızda tebrikler hamilesiniz denildi.
Hangi şekilde olursa olsun sonuç; tebrikler hamilesiniz :)
O an önce panikleyin. Evet, panikleyin. 
Bir an için panikleyin ama uzun sürmesine izin vermeyin. O kısacık bir zamanı panikleyerek geçirdikten sonra geriye kaç ayınız kaldıysa o süre boyunca ve bebeğinizi kucağınıza aldıktan sonra bir ömür paniklemek yerine doğru düşünmeyi alışkanlık haline getirmeniz gerekecek çünkü.



Her zaman söylüyorum, vücuduna ne kadar iyi bakarsan o kadar destek olur sana. 
Şimdi de aynı durum geçerli, vücudunda bir misafir var ve vücuduna misafirperverliği iyi bir şekilde öğrettiysen ne mutlu sana çok zorlanmayacaksın. Ama buna çok önem vermediysen artık önem vermen şart oldu.
Gebelik boyunca annenin uygun ağırlık kazanımını sağlamak, onu doğru besinlerle doğru biçimde beslemek ve en önemlisi rahat ve güvende olduğunu hissettirmek son derece önemli.
Konu o kadar uzun ve mühim ki nereden nasıl başlasam hiç bilemiyorum. Ortasından başlıyorum :)

BKI nasıl hesaplanır?


Vücut ağırlığını, boyunun karesine böldüğünde elde ettiğin sonuç BKI değeridir.
BKI= Vücut ağırlığı (kg) / Boy uzunluğunun karesi (m2)


BKI sınıflamasına göre yetişkin bir kadının gebelik süresince kaç kilo alması normaldir?


Gebelik öncesi ağırlığı normal olan (BKI değeri 18,5-24,9 aralığında olan) bireylerin 9-14 kg almaları normaldir.
Gebelik öncesi ağırlığı zayıf olan (BKI değeri <18,5 olan) bireylerin 13-16,5 kg almaları normaldir.
Gebelik öncesi ağırlığı şişman olan( BKI değeri 25-29,9 aralığında olan) 7,5-12,5 kg almaları normaldir.
Gebelik öncesi ağırlığı obez olan (BKI değeri >30 olan) 6-10 kg almaları normaldir.

Peki bu kazanılan ağırlık nereye gidiyor? Hepsi bebeğime mi gidiyor? Yoksa bana mı kalacak? O kiloları nasıl vereceğim? 
Sakin ol, güzel anne. 
Burası da panik yapman gereken bir nokta değil.
Kazandığın ağırlığın çoğunluğunu doğum esnasında zaten kaybedeceksin, geriye kalanını da bebeğini emzirirken, güzel bir beslenme planıyla vereceksin.


KARBONHİDRAT

Gebelikte karbonhidrat tüketimi, kompleks karbonhidratlar tercih edilerek yapılmalıdır.
Posa içeriği yüksek kompleks karbonhidratlar:
Sebze ve meyveler
Meyve suyu yerine meyvenin kendisi ve kabuklu yenilebilen meyveler kabuğuyla
Kurubaklagiller
Tam tahıllı ekmek ve tam tahıl ürünleri

Posa niçin önemli?
Tokluk hissi verir, yeme zamanını uzatır, bağırsak hareketlerini artırır.
Konstipasyonu (kabızlık) önler, insülini dengeler, mide boşalma hızını uzatır.

PROTEİN


Proteinler, büyüme için elzemdir. Gebelik ve emzirme için depolanır.
Uterus, plasenta ve meme glandları için gereklidir.

YAĞ


Fetal büyüme ve gelişmeyi düzenler.
Artan enerji gereksinimini karşılar ve anne sütünün yağ asidi örüntüsünü düzenler.
Omega-3 yağ asitleri beyin ve diğer dokularda depolanarak bilişsel ve görsel işlevlerin oluşumunda rol oynar.


NELER YAPMALIYIM?


Öğün atlamamalı ve uzun süre aç kalmamalısın.
Aşırı vücut ağırlığı ve yağ kazanımını önlemek adına, yağlı, unlu, şekerli gıdalardan mümkün olduğunca uzak durmalısın.
Organ etleri, sucuk, sosis, salam tüketiminden kaçınmalısın.
Rafine ürünler yerine tam tahıllı ürünler tercih etmelisin.
Besinlerin az tuzlu olmalı ve sofrada tuz kullanmamalısın.
Sebze-meyveler, kurubaklagil ve tahıllar pestisit riskinden dolayı iyice yıkanmış olmalı.
Pestisit nedir diye sorarsan; pestisit, gıdaları zararlılardan korumak adına uygulanan bir kimyasaldır. Bu yüzden besinlerini iyice yıkaman çok önemli.
Kahve çay tüketimi azaltılmalı ve tüketilecekse yemeklerden 45 dakika sonra tüketilmelidir.

Gebelikte kafein alımı günde 200 mg'ın altında olmalıdır.
1 fincan türk kahvesi yaklaşık 60 mg kafein içerir.
1 bardak çay ortalama 30-35 mg kafein içerir.
1 kutu ice-tea (330 ml) 70 mg kafein içerir.
1 fincan filtre kahvede 150-200 mg aralığında kafein bulunur.

Her öğünde 4 temel besin grubundan tüketmeli ve tabak modelini her ana öğününde gerçekleştirmeye çalışmalısın. Modelde bulunan meyveyi ara öğünlerinde tüketebilirsin.


Haftada 2 porsiyon balık tüketmelisin.
Araştırmalar, gebelik döneminde yüksek civa barındıran balıkları tüketmenin, fetüsün beyin ve sinir sistemi gelişimini olumsuz yönde etkilediğini ortaya koymaktadır. Bu sebeple köpek balığı, kılıç balığı, kral uskumru ve bir çeşit levrek olan tilefish tüketmemen gerekli.

Gebelikte kalsiyum gereksinimi artacağından tüketeceğin süt ve süt ürünleri miktarını da artırmalısın. (3-4 porsiyon/gün)
Protein ihtiyacın artacağı için et ve et ürünleri, yumurta, peynir, kurubaklagil gibi besinlerde de porsiyonlarını artırmalısın. (4-5 porsiyon/gün)

Kızartma, kavurma yerine haşlama, fırınlama gibi pişirme yöntemlerini kullanmalısın.
Yeterli miktarda sıvı tüketmelisin. (2-3 litre/gün)
Alkol ve sigara hayatında bulunmamalı.


Ve en önemlisi tadını çıkarıp bol bol gülerek, seni yoracak minik için enerji toplamalısın :)
Sevgiyle kal.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder